Perspektywy odbudowy naturalnej populacji sterleta Acipenser ruthenus L. w basenie Dniestru
Ryszard Kolman1, Oleksiy Khudyi2, Elena Zubkowa3, Grzegorz Wiszniewski1,
Arkadiusz Duda1
1Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie
2Czerniowiecki Uniwersytet Narodowy im. J. Fedkovicha, Czerniowce, Ukraina
3Instytut Zoologii, Mołdawska Akademia Nauk w Kiszyniowie, Mołdawia
Obecnie zdecydowana większość gatunków i populacji ryb jesiotrowatych jest zagrożona wyginięciem. Głównymi przyczynami drastycznego zmniejszenia się ich liczebności są antropogeniczne zmiany zachodzące w systemach wodnych pod wpływem ich zabudowy i zbyt intensywna eksploatacja rybacka zasobów tych ryb. Dobitnym przykładem losu ryb jesiotrowatych jest bałtycka populacja jesiotra ostronosego Acipenser oxyrinchus Mitch., która w drugiej połowie XX wieku całkowicie zanikła (Kolman i in. 2014a). W niekorzystnej sytuacji znajdują się również populacje ryb jesiotrowatych Morza Kaspijskiego, Czarnego i Azowskiego, które w latach 80. XX wieku były głównym źródłem mięsa i kawioru, pokrywającego w ok. 90% zapotrzebowanie rynku konsumenckiego (Tretyak i in. 2010).
Na przestrzeni całej historii badań ichtiologicznych prowadzonych w basenie Dniestru zarejestrowano występowanie 5 autochtonicznych gatunków ryb jesiotrowatych: bieługi Huso huso L., jesiotra rosyjskiego Acipenser gueldenstaedti Brandt, siewrugi Acipenser stellatus Pallas, sterleta Acipenser ruthenus L. i szypa Acipenser nudiventris Lovetsky. Z gatunków występujących w Morzu Czarnym do Dniestru nie wchodził tylko jesiotr zachodni Acipenser sturio L. Przedstawiciele wędrownych gatunków ryb jesiotrowatych przemieszczając się w górę rzeki pokonywały niekiedy ponad 1000 km. Najbardziej popularnym gatunkiem w basenie Dniestru był półwędrowny sterlet. Występował on na całej długości rzeki, od brachicznych limanów po górskie odcinki głównego nurtu Dniestru i jego większych dopływów (Khudyi 2014). Z górnych nurtów dopływów górnego Dniestru sterlet przeniknął do Bugu, gdzie utworzył lokalną populację. Populacja ta istniała w rzece jeszcze na początku XX wieku (Wilkosz 1904).