Sprzedaż karpia handlowego w 2008 roku w świetle badań ankietowych
Andrzej Lirski, Leszek Myszkowski
Zakład Rybactwa Stawowego IRS w Żabieńcu
W 2008 roku nastąpiło przełamanie kilkuletniego, trwającego od 2000 roku spadkowego trendu krajowej produkcji karpia konsumpcyjnego (Lirski i Myszkowski 2009). Odłów w analizowanym sezonie wyniósł 17 150 ton, wobec 15 432 ton w 2007 roku. Należy zwrócić uwagę, że uzyskany wynik jest w dalszym ciągu niższy o około 15% od średniej wieloletniej produkcji karpia towarowego z lat 1993 – 2008, kształtującej się na poziomie około 20 000 ton. W kontekście niezadowalającej w dalszym ciągu sytuacji epizootycznej w polskim stawiarstwie zwiększenie produkcji karpia w porównaniu z poprzednim sezonem o około 11% należy jednak odnotować jako fakt pozytywny.
Bardzo dobrze przebiegła grudniowa sprzedaż ryb, gdyż zdecydowana większość hodowców zakończyła handel do końca 2008 roku, natomiast w magazynach pozostało o około 700 ton karpia mniej niż w roku poprzednim. Przy dobrej sprzedaży poziom wynegocjowanych cen hurtowych nie był jednak satysfakcjonujący dla większości dostawców, gdyż odnotowano spadek o około 3,5% w porównaniu z poprzednim sezonem. Niższe ceny mogły być czynnikiem stymulującym zwiększone zakupy karpia zarówno przez odbiorców hurtowych, jak i detalicznych.
Efektem wyższej produkcji i sprzedaży było zwiększenie chłonności rynku karpia w porównaniu z poprzednim sezonem
Przedstawiane w artykule wyniki pochodzą z badań ankietowych prowadzonych w Zakładzie Rybactwa Stawowego w Żabieńcu. Charakterystykę ankietowanych w 2008 roku gospodarstw, warunków hydrologiczno-meteorologicznych, produkcji wszystkich roczników karpia, sprzedaży innych gatunków ryb konsumpcyjnych, zużycia pasz oraz podstawowych problemów w chowie ryb konsumpcyjnych przedstawiono w poprzednim numerze Komunikatów Rybackich (Lirski i Myszkowski 2009).
Dane na temat importu i eksportu karpia otrzymano dzięki uprzejmości mgr. inż. Krzysztofa Hryszki z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w Warszawie.
Sprzedaż karpia handlowego z produkcji krajowej
Każdego roku wśród ankietowanych zdecydowaną przewagę mają (około 95% wskazań) reprezentanci gospodarstw stawowych, w których w sprzedaży dominują ryby przeznaczone do konsumpcji. W sezonie w 2008 roku jedynie 6 niewielkich gospodarstw (około 6% ankietowanych) o powierzchniach od 3 do 12 ha zgłosiło specjalizację w produkcji wyłącznie materiału obsadowego i zarybieniowego.
Podobnie jak w latach ubiegłych większość (ok. 93%) masy karpia konsumpcyjnego została sprzedana w obrocie hurtowym, pozostała pula detalicznie. Należy oczekiwać, że zmieniające się tendencje rynkowe i możliwości jakie niesie nowy Program Operacyjny zwiększą atrakcyjność tak zwanej sprzedaży bezpośredniej dającej wyższy zysk jednostkowy.
Sprzedaż karpia z produkcji krajowej wyniosła około 16 000 ton, co oznacza wzrost o około 2 000 ton w porównaniu z poprzednim sezonem.
Zakupy hurtowe przez gospodarstwa wyniosły 1917 ton, czyli były mniejsze o koło 600 ton od zakupów w poprzednim roku. Być może jest to efekt zmniejszonego importu karpia – w badaniach nie prowadzimy rozróżniania karpia krajowego i importowanego.
W dyspozycji gospodarstw stawowych do sprzedaży wczesnowiosennej w 2009 roku pozostawało około 950 ton karpia, z czego 791 ton to remanenty z akcji grudniowej, reszta to ryby pozostawione w stawach bez odłowu jesiennego. Nie sprzedany do końca grudnia karp stanowił 4,6% odłowionego i przeznaczonego do sprzedaży, to jest dwukrotnie mniej niż w poprzednim sezonie (rys.1).
Odmiennie niż w poprzednim sezonie rozłożyły się proporcje gospodarstw, które zdołały zakończyć sprzedaż do końca 2008 roku oraz z tych które, pozostały z karpiem w magazynach (rys.2). W ostatnim roku około 64% ankietowanych gospodarstw zakończyło sprzedaż, podczas gdy rok wcześniej około 65% nie zakończyło zbytu ryb.