Wpływ dobowej dawki paszy na zapotrzebowanie tlenowe i wydalanie amoniaku przez juwenalnego lina
Zdzisław Zakęś1, Krystyna Demska-Zakęś2, Przemysław Jarocki2, Konrad Stawecki3
1 Zakład Akwakultury, Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie
2 Katedra Ichtiologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
3 Zakład Hydrobiologii, Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie
Poziom żywienia wpływa istotnie na wiele wskaźników hodowlanych ryb. Do ważniejszych należy zaliczyć: tempo wzrostu, kondycję, skład chemiczny ciała, czy też wewnątrzgrupową zmienność wielkości ryb. Wiadomo również, że od masy pobranej przez ryby paszy (dawki paszy) zależeć mogą wielkości zapotrzebowania tlenowego i wydalania amoniaku. Stosowanie zbyt wysokich poziomów żywienia, szczególnie w przypadku podchowywania ryb w dużych zagęszczeniach, łatwo może skutkować pogorszeniem się jakości wody, a przede wszystkim obniżeniem koncentracji tlenu i wzrostem zawartości amoniaku. W skrajnych przypadkach może dojść do zaprzestania pobierania paszy przez ryby, a nawet pogorszenia się ich stanu zdrowotnego. Duże zagęszczenia obsad stosowane są często w zamkniętych obiegach wody (obiegach recyrkulacyjnych). Częstokroć podyktowane jest to opłacalnością hodowli ryb w tego typu urządzeniach. W czasie intensywnego żywienia ryb, zwłaszcza tuczu, zużywane są duże ilości paszy. W takich warunkach znacząco rośnie zapotrzebowanie tlenowe ryb, konsumują one bowiem istotnie więcej tlenu i wydalają dużo amoniaku. Zjawisko to nasila się szczególnie, gdy podchów prowadzony jest w wyższych temperaturach wody. Rybą, która ma wysokie wymagania termiczne jest np. lin. Coraz częściej na ten gatunek zwracają uwagę ichtiolodzy, w tym zajmujący się akwakulturą. W ostatnich latach przeprowadzono m.in. testy żywieniowe, które pozwoliły określić jego ogólne potrzeby pokarmowe, a także możliwości produkcji materiału zarybieniowego lina w różnych systemach, także w zamkniętych (zwrotnych) obiegach wody (Quirós i Alvarińo 2000, Wolnicki i in. 2006). Istotnym elementem wiedzy o danym gatunku, pozwalającym na prowadzenie efektywnego, a przede wszystkim bezpiecznego podchowu, szczególnie w obiegach recyrkulacyjnych jest poznanie jego zapotrzebowania tlenowego (KT) i tempa wydalania amoniaku (AE). Wiadomo, że wartości KT i AE są charakterystyczne dla danego gatunku, a nawet jego stadium rozwoju osobniczego. Dodatkowo, wpływa na nie wiele czynników abiotycznych i biotycznych (Zakęś 1999). Zapotrzebowanie tlenowe i wydalanie amoniaku przez ryby determinowane jest m.in. żywieniem, a mianowicie składem chemicznym paszy, częstotliwością jej podawania w cyklu dobowym i oczywiście wielkością racji pokarmowej. Należy podkreślić, że wpływ żywienia na tempo metabolizmu ryb wykazuje również specyfikę gatunkową.
Celem prezentowanego doświadczenia było określenie wpływu wielkości dobowej racji pokarmowej (dawki paszy) na zapotrzebowanie tlenowe i wydalanie amoniaku przez juwenalnego lina.