Produkcja karpia i ryb dodatkowych w stawach ziemnych w 2011 roku
Andrzej Lirski
Zakład Rybactwa Stawowego w Żabieńcu, Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie
Prognozy produkcyjne wykonane bezpośrednio po wiosennych obsadach stawów wskazywały, że spodziewany w 2011 roku odłów karpia konsumpcyjnego wyniesie około 14000 ton, kroczka karpia 4500 ton, natomiast narybku karpia 3200 ton (Lirski 2011b). Potwierdzenie powyższych prognoz oznaczałoby, że przedłuża się trwający od początku XXI wieku trend spadkowy w produkcji karpia handlowego i wyprodukowane zostały niewystarczające w stosunku do potrzeb obsad stawów w 2012 roku ilości kroczka karpia.
Badania przeprowadzono na zbiorze 92 podmiotów prowadzących chów i hodowlę ryb w ziemnych stawach karpiowych w 2011 roku. Uzyskano zwrot 46% wysłanych do respondentów ankiet, co należy uznać za dobry wynik, gdyż w poprzednich badaniach wiosną 2011 roku uzyskano niespełna 18% wypełnionych ankiet. Łączna powierzchnia ogroblowana (ewidencyjna) stawów w analizowanych gospodarstwach wyniosła 24263,92 ha, co stanowi około 47% teoretycznej ewidencyjnej powierzchni stawów w Polsce. Wyniki badań warunków termicznych w stawach gołyskich uzyskano od mgr. inż. Rajmunda Ronchettiego z Zakładu Ichtiobiologii i Gospodarki Rybackiej Polskiej Akademii Nauk. Charakterystyka warunków meteorologicznych w stawach w Gołyszu i w Żabieńcu w 2011 roku została przedstawiona w Komunikatach Rybackich (Lirski 2011b).
Podobnie jak w poprzednich badaniach (Lirski 2011a) większość analizowanych gospodarstw należała do osób fizycznych (51%), osoby prawne (spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, jednostki samorządu terytorialnego, szkoły, uczelnie wyższe, jednostki naukowe, PZW) rozporządzały 37% gospodarstw, natomiast 12% użytkowane było przez gospodarstwa zaliczone do kategorii „inne” (spółki cywilne, spółki osobowe, stowarzyszenia zwykłe). Dominacja podmiotów zaliczonych do kategorii „osoba fizyczna” prawidłowo oddaje aktualną strukturę własnościową polskiego sektora akwakultury stawowej, gdyż przewaga własności/dzierżawy stawów przez tę kategorię prawną własności uwidacznia się we wszystkich badaniach dotyczących branży (Lirski i Myszkowski 2011).
Klasy wielkości ankietowanych gospodarstw ilustruje tabela 1.
Przewaga wśród ankietowanych gospodarstw podmiotów o dużych powierzchniach stawowych zwiększa gwarancję uzyskania prawidłowych prognoz produkcyjnych. Gospodarstwa o powierzchni produkcyjnej powyżej 100 ha, posiadające 15% udział w liczbie podmiotów zajmujących się chowem karpia w Polsce dostarczyły w 2009 roku na rynek około 3/4 wyprodukowanego karpia konsumpcyjnego (Lirski 2011a). Podobne proporcje udziału dużych gospodarstw w produkcji ogólnej karpia odnotowuje się w kolejnych latach badań.