Żywienie młodocianego sandacza paszami z dodatkiem ziół (Astragalus radix i Lonicera japonica). II. Wpływ na skład ciała i profile kwasów tłuszczowych
Zdzisław Zakęś1, Krystyna Demska-Zakęś2, Galina Jeney3
1Zakład Akwakultury, Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie
2Katedra Ichtiologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
3Instytut Rybactwa, Akwakultury i Nawadniania, Szarvas, Węgry
W akwakulturze coraz powszechniej stosowane są preparaty immunostymulujące. Używane są zarówno substancje syntetyczne, jak i naturalne (Citarasu 2010). Wśród preparatów o charakterze naturalnym można wymienić zioła (np. Artemisia capillaries, Astragalus radix, Cnidium officinale, Massa medicata fermentata). Ich korzystne działanie na stan zdrowotny i odporność na patogeny zostało udowodnione w hodowlach krewetek i ryb (np. Jeney i in. 2009, Citarasu 2010). Dodatkowo wykazano, że żywienie organizmów wodnych paszami z dodatkiem ziół wpływa korzystnie na kondycję i wzrost organizmów wodnych (Citarasu 2010). Wykazano również, że mogą one wpływać na metabolizm tłuszczów poprawiając ich utylizację (Ji i in. 2007a, b). Potencjalnie więc stosowanie w paszach komponowanych dodatków ziołowych mogłoby być korzystne szczególnie u gatunków, które mniej efektywnie przyswajają wysokoenergetyczne pasze sztuczne i zapasy energii odkładają w postaci tłuszczu, głównie w trzewiach. Można do nich zaliczyć ryby okoniowate, w tym sandacza (Sander lucioperca) (Zakęś i in. 2001, 2004).
Celem prowadzonych badań było określenie wpływu żywienia młodocianego sandacza paszą komponowaną z dodatkiem ziół leczniczych (Astragalus radix i/lub Lonicera japonica) na skład ciała i profile kwasów tłuszczowych całego ciała, filetów i trzewi.
Ryby, warunki podchowu i metody
Charakterystykę materiału badawczego i warunków podchowu w systemach recyrkulacyjnych (RAS) przedstawiono we wcześniejszym opracowaniu (Zakęś i in. 2012). Ryby żywiono przez 8 tygodni paszą komercyjną z dodatkiem ziół Astragalus radix i/lub Lonicera japonica. Wyniósł on 0,1% A. radix (grupa A), 0,1% L. japonica (grupa L) i 0,05% A. radix + 0,05% L. japonica (grupa A/L). Kontrolna grupa ryb otrzymywała paszę bez dodatku ziół (grupa C).
W dniu zakończenia eksperymentu z każdego z wariantów żywieniowych pobrano próby do badań chemicznego składu ciała ryb. Z każdego z basenów podchowowych wyłowiono po 10 osobników (4 warianty × 3 powtórzenia × 10 ryb (razem 120 ryb)). Po uśpieniu w wodnym roztworze anestetyku ryby dekapitowano. Filety i trzewia 6 ryb z każdego basenu (powtórzenia) (4 warianty × 3 powtórzenia × 6 ryb) rozdrobniono (siatka o średnicy oczek 3 mm) i oznaczono zawartość składników podstawowych oraz profile kwasów tłuszczowych. Pozostałe 4 ryby z każdego basenu (4 warianty × 3 powtórzenia × 4 ryby) posłużyły do określenia składu chemicznego całego ciała. Rozdrobnione próby ryb z tego samego basenu analizowano łącznie (n = 3). Zastosowano podstawowe metody analityczne i procedury statystyczne (AOAC 1975, Jankowska i in. 2004).