Populacje samicze pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss) w polskiej akwakulturze
Henryk Kuźmiński
Zakład Hodowli Ryb Łososiowatych Rutki, Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie
Produkcja pstrągów tęczowych w Polsce w latach 1970-2006 charakteryzowała się bardzo wysokim tempem wzrostu – ok. 8,3% rocznie, osiągając wielkość 17 tys. ton i przekraczając po raz pierwszy wysokość produkcji karpia (Seremak-Bulge 2008) (rys. 1, 2). W tym czasie rozwinął się jednocześnie krajowy rynek konsumencki. Od roku 2004 obserwujemy gwałtowny wzrost popytu na populacje samicze zarówno wśród przetwórców, jak i konsumentów detalicznych. Samce pstrągów tęczowych w stosunku do samic odznaczają się obniżonymi walorami smakowymi, posiadają stosunkowo dużą i masywną głowę, grubą i twardą skórę oraz łykowate mięso. Ponadto w hodowli mają niższą przeżywalność wywołaną zwiększoną agresywnością oraz niższą wydajność rzeźną. W tradycyjnym tuczu populacji obupłciowej po ok. 50% stanowią samice i samce. Stąd też produkcja wyłącznie jednopłciowych populacji samiczych przynosi wymierne korzyści zarówno hodowcy, jak i przetwórcy ryb oraz spełnia wzrastające wymagania konsumenckie.
Również produkcja materiału zarybieniowego jednopłciowych populacji samiczych jest ekonomicznie bardziej opłacalna. Udział samców w hodowli tarlaków populacji obupłciowej wynosi od 30 do 50%, podczas gdy zapotrzebowanie na neosamce w hodowli linii jednopłciowych samiczych wynosi ok. 2-3%. Zatem hodowca nie zwiększając obsad tarlakowych w przypadku produkcji jednopłciowego samiczego materiału zarybieniowego automatycznie zwiększa produkcję, nawet do 200%.