Wieloletnie zmiany odłowów i zarybień węgorzem europejskim jezior w polskiej części dorzecza rzeki Pregoły
Arkadiusz Wołos, Maciej Mickiewicz, Tomasz Czerwiński
Zakład Bioekonomiki Rybactwa, Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie
Transgraniczne dorzecze rzeki Pregoły w granicach Polski obejmuje trzy subdorzecza: rzeki Łyny, rzeki Węgorapy i rzeki Stradyk. Łączna powierzchnia jezior w całej polskiej części dorzecza za Dębowskim i Bernasiem (2013) wynosi 30381 ha, w tym dorzecza Łyny 16268 ha (53,5%), dorzecza Węgorapy 14028 ha (46,2%) i dorzecza Stradyka 85 ha (0,3%). Gospodarka rybacka w jeziorach wchodzących w skład tego dorzecza jest prowadzona przez kilkanaście podmiotów, z których tylko sześć to podmioty duże, prowadzące odłowy i zarybienia z intensywnością, która pozwala je zaliczyć do gospodarstw decydujących o wielkości odłowów i zarybień węgorzem europejskim w polskiej części dorzecza Pregoły.
W dorzeczu rzeki Łyny są to następujące podmioty:
Gospodarstwo Rybacko-Wędkarskie Olsztyn, Wyszyński B.
Gospodarstwo Rybackie Szwaderki Sp. z o.o.
Kompania Mazurska Pasym Sp. z o.o.
Gospodarstwo Rybackie „Bartołty Wielkie”, Fenicki P.
W dorzeczu rzeki Węgorapy są to następujące podmioty:
Gospodarstwo Rybackie w Giżycku Sp. z o.o.
Gospodarstwo Rybackie PZW w Suwałkach Obiekt Węgorzewo
Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie podstawowych danych o gospodarce węgorzowej oraz jej zmianach i trendach w wieloletnim okresie.
W opracowaniu zebrano i wykorzystano materiały o odłowach rybackich i zarybieniach węgorzem europejskim wytypowanych jezior, użytkowanych przez trzy gospodarstwa z dorzecza Łyny (Szwaderki, Pasym, Bartołty) o łącznej powierzchni 8910 ha (48 jezior), co stanowi 55% całkowitej powierzchni jezior w tym dorzeczu, oraz dwa gospodarstwa z dorzecza Węgorapy (Giżycko i PZW Węgorzewo) o łącznej powierzchni 12006 ha (7 jezior), co stanowi 86% powierzchni jezior w tym dorzeczu.
Dla dorzecza Łyny i Węgorapy dysponowano różnym zakresem czasowym zebranych materiałów, tj. dla pierwszego dorzecza 60-letnim okresem 1953-2012, a dla drugiego 40-letnim okresem 1973-2012.
Odłowy wędkarskie oszacowano biorąc pod uwagę ostatnie badania Instytutu Rybactwa Śródlądowego dotyczące wielkości i charakterystyki odłowów i zarybień węgorzem w 2012 roku, które określiły wydajność odłowów węgorza na terenie Pojezierza Mazurskiego na poziomie 0,11 kg/ha (Wołos, Mickiewicz 2013). Biorąc tę wydajność jako podstawę, przyjęto, iż wyliczony dla 2012 roku stosunek wydajności wędkarskiej do rybackiej dla jezior wymienionych dorzeczy był identyczny w poszczególnych latach, i w ten sposób oszacowano wielkość odłowów wędkarskich dla każdego roku rozpatrywanych okresów czasowych.
Analizę przeprowadzono dla każdego dorzecza (Łyny i Węgorapy) z osobna oraz łącznie dla dorzecza Pregoły, w podziale na 10-letnie podokresy:
Dorzecze Łyny: 6 podokresów w latach 1953-2012
Dorzecze Węgorapy: 4 podokresy w latach 1973-2012
Razem dorzecze Pregoły: 4 podokresy w latach 1973-2012
W statystycznym opracowaniu materiałów wykorzystano średnie ważone oraz analizę szeregów czasowych (trendów) biorąc pod uwagę wielomiany krzywoliniowe, przy granicznym poziomie prawdopodobieństwa p < 0,01.