Wielkość i podstawowe charakterystyki odłowów węgorza europejskiego z wód obwodów rybackich w 2013 roku
Arkadiusz Wołos, Maciej Mickiewicz
Zakład Bioekonomiki Rybactwa, Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie
Celem opracowania jest przedstawienie zebranych i opracowanych statystycznie danych dotyczących wielkości i charakterystyki odłowów gospodarczych węgorza europejskiego w wodach śródlądowych Polski w 2013 roku. Badania dotyczące odłowów węgorza opierały się na reprezentatywnym zbiorze podmiotów, prowadzących śródlądową gospodarkę rybacką w publicznych śródlądowych powierzchniowych wodach płynących. W ramach opracowania oszacowano także wielkość wędkarskich i kłusowniczych odłowów węgorza europejskiego w wodach śródlądowych.
W celu zebrania stosownych danych opracowano specjalne kwestionariusze ankietowe i rozesłano do reprezentatywnej grupy (N = 80) podmiotów gospodarczych, uprawnionych do rybackiego użytkowania obwodów rybackich w Polsce. Głównie były to podmioty o charakterze spółek, okręgi Polskiego Związku Wędkarskiego, a także prywatne gospodarstwa rybackie.
W sumie uzyskano wysoce zadowalający (80%) zwrot 64 kwestionariuszy od podmiotów użytkujących 293862 ha wód, w tym z dorzecza Wisły od 40 podmiotów użytkujących łącznie 202005 ha wód, a z dorzecza Odry od 24 podmiotów użytkujących 91857 ha wód stanowiących obwody rybackie. Bardziej szczegółowe aspekty metodyczne przestawione zostały w poszczególnych podrozdziałach
Określenie wielkości połowów gospodarczych węgorza europejskiego w wodach śródlądowych oparto na danych uzyskanych od 49 podmiotów eksploatujących rybacko obwody rybackie o łącznej powierzchni 234350 ha, co stanowi 99,3% całkowitej powierzchni jezior ujętych w „Planie gospodarowania zasobami węgorza w Polsce”, wynoszącej 235995 ha. Jest to próba wysoce reprezentatywna dla całości gospodarki węgorzowej prowadzonej w Polsce. Wniosek ten jest tym bardziej uzasadniony, że badaniami objęto znaczny areał jezior, w których poławia się około 93% całkowitej produkcji węgorza towarowego w Polsce (Wołos i in. 2012). Badane 49 podmiotów odłowiło w 2013 roku (stan na 15 listopada, a więc po zakończeniu sezonu połowów węgorza) 78276 kg węgorza, w tym w dorzeczu Odry 21099 kg, a w dorzeczu Wisły 57177 kg.
Do dalszych obliczeń przyjęto zgodnie z „Planem gospodarowania zasobami węgorza w Polsce” (Załącznik 2 – Tabela 1. Uwzględnione dorzecza i powierzchnie jezior, str. 82), że całkowity areał jezior przypadających na dorzecze Odry wynosi 82285 ha, natomiast na dorzecze Wisły 153710 ha. Przytoczone powierzchnie obejmują tylko jeziora większe, położone w większych skupiskach lub stanowiące zwarte pojezierza, połączone większymi ciekami umożliwiającymi teoretycznie intensywną, swobodną migrację węgorzy, a zatem umożliwiające też gospodarowanie i ochronę populacji tego gatunku zgodnie z wytycznymi „Planu gospodarowania zasobami węgorza w Polsce”. Na tej podstawie można było obliczyć rzeczywiste połowy węgorza europejskiego w jeziorach leżących w obu wyróżnionych dorzeczach.