Czy nauka i biznes się polubią? … o komercjalizacji wyników prac badawczych
Sylwia Jarmołowicz1, Barbara Łania-Pietrzak2
1Zakład Ichtiologii, Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie
2Marifa Zarządzanie Własnością Intelektualną Sp. z o.o. we Wrocławiu
„Uczelnie nie mogą się jedynie skupiać na edukacji i badaniach, ale również przykładać się do ekonomicznego i socjalnego rozwoju społeczeństwa” uważa Henry Etzkowitz – profesor o międzynarodowej renomie w badaniach innowacji, pracownik Uniwersytetu Stanforda w USA, twórca terminu „przedsiębiorczy uniwersytet" i modelu tzw. potrójnej helisy łączącej wspólne działania i interesy uczelni, przemysłu i rządu. Współcześnie rodzi się koncepcja uniwersytetu trzeciej generacji, czyli uczelni, która poza sferą edukacyjno-badawczą pracuje nad innowacyjnością, przedsiębiorczością i szuka kompromisu na linii NAUKA-BIZNES. Tego samego oczekuje się obecnie od uczelni i instytutów badawczych, finansowanych z budżetu państwa.
Zagadnienia dotyczące m.in. komercjalizacji badań, ochrony i zarządzania własnością intelektualną, modelu biznesowego z wykorzystaniem transferu technologii, transferu wiedzy i know-how omawiane były podczas szkolenia zorganizowanego przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej (FNP) w ramach projektu SKILLS, 13-15 maja 2015 r. we Wrocławiu. Projekt adresowany jest do pracowników naukowych, doktorantów i absolwentów studiów doktoranckich.
Niestety wciąż istnieje wiele barier uniemożliwiających właściwy dialog pomiędzy światem nauki i biznesu. Są to chociażby znaczne różnice mentalne i osobowościowe pomiędzy naukowcem i przedsiębiorcą. Obie te grupy mają różne cele i odmienną motywację działań. Istnieją także różnice w zakresie warunków pracy, statusu i poziomu dochodów. Sektor naukowy opiera się na publicznym finansowaniu, rzadko komercjalizuje posiadany know-how, z kolei małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) w małym zakresie zgłaszają popyt na badania naukowe. Wciąż pokutuje w nich pogląd o niskiej rynkowej użyteczności wyników badań i przekonanie, iż własność intelektualna wypracowana w oparciu o publiczne finansowanie powinna być dostępna bezpłatnie. Istnieje także konflikt interesów w zakresie gotowości podjęcia ryzyka wprowadzenia nowych technologii na rynek, zarówno przez naukowców, jak i właścicieli firm.