Dlaczego warto rozwijać badania związane z rybołówstwem rekreacyjnym?
Tomasz Kajetan Czarkowski1, Andrzej Kapusta2
1Zakład Bioekonomiki Rybactwa, Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie
2Zakład Hydrobiologii, Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie
Wstęp
Niniejszy artykuł w skróconej wersji przedstawia informacje dotyczące niektórych aspektów związanych z rybołówstwem rekreacyjnym. Więcej informacji można znaleźć w pracy pt. „Wędkarstwo czy rybołówstwo?” (Czarkowski i Kapusta 2016), opublikowanej w monografii pt. Rybactwo i wędkarstwo w 2015 roku (red. Mickiewicz i Wołos 2016). Wody publiczne w Polsce stanowią własność państwa, dlatego każda grupa społeczna powinna mieć w miarę równy dostęp do ich zasobów, również jeśli chodzi o ichtiofaunę. Taki swoisty pluralizm połowowy jest zgodny z zasadami zrównoważonego korzystania z żywych zasobów wód śródlądowych. Zasoby wód są ograniczone, a im stają się mniejsze, tym konflikt pomiędzy różnymi grupami z nich korzystającymi przybiera na sile. Przez wiele lat to rybołówstwo komercyjne było uważane za czynnik, który najmocniej przyczynia się do degradacji żywych zasobów wód, a rybołówstwo rekreacyjne traktowano bardziej „ulgowo”. Wydaje się, że niektóre środowiska ciągle postrzegają rybaków komercyjnych jako największe zagrożenie dla stabilności ekosystemów wodnych, głównie przez pryzmat wysokiej łowności stosowanych narzędzi połowowych. Komercyjne rybołówstwo śródlądowe ma dziś ekstensywny charakter. Przeważają odłowy ryb za pomocą biernych narzędzi połowowych, które charakteryzuje niższa łowność. Jednak dla niektórych osób nawet skromny, pojedynczy, jednoskrzydłowy żak jest tą mityczną „siatą”, która nie powinna znaleźć się w wodzie.
Rybołówstwo polega na pozyskiwaniu ryb oraz innych organizmów wodnych z naturalnego środowiska poprzez łowienie ich za pomocą różnych metod, technik i narzędzi, a czasem również obchodząc się bez nich. Jest jednym z najstarszych zajęć człowieka, uprawiane co najmniej od okresu górnego paleolitu. W wodach śródlądowych rybołówstwo uprawiane jest w pięciu podstawowych celach: poznawczych, regulacyjnych, zarybieniowych, spożywczych i rekreacyjnych. Oczywiście największe znaczenie ma rybołówstwo uprawiane dla dwóch ostatnich wymienionych powodów: spożywczych i rekreacyjnych (FAO 2012, Cooke i in. 2016). Dlatego też podstawowy podział sektora rybackiego uwzględnia tzw. rybołówstwo komercyjne oraz rybołówstwo rekreacyjne. Również w Polsce śródlądowa gospodarka rybacka jest prowadzona w kilku typach: komercyjnym, mieszanym (komercyjno-rekreacyjnym), rekreacyjnym oraz specjalnym (Czarkowski i Kapusta 2016).