Znaczenie jakości wody dla stanu zdrowia ryb w podchowach kontrolowanych
Elżbieta Terech-Majewska1, Joanna Pajdak-Czaus1, Patrycja Schulz1,
Karolina Naumowicz1, Andrzej Krzysztof Siwicki2
1Wydział Medycyny Weterynaryjnej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
2Zakład Patologii i Immunologii Ryb, Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie
Jakość wody jest terminem, który odzwierciedla ogólną przydatność wody do celów hodowlanych, rozumianych także jako możliwość zapewnienia optymalnych warunków wzrostu dla określonych gatunków ryb. Źródło wody jest najbardziej krytycznym czynnikiem przy określaniu lokalizacji obiektu i zdolności produkcyjnej systemu. Nieodpowiednia jakość i ilość wody spowoduje poważne problemy z wydajnością produkcji i zdrowiem ryb, co tym samym przekłada się na opłacalność produkcji. Jakość wody można korygować za pomocą filtrów i innych technik obróbki, jednakże zabiegi te znacząco zwiększają koszty produkcji. W pracy przedstawiono główne zagadnienia związane z jakością wody w podchowach kontrolowanych, ze szczególnym uwzględnieniem ich znaczenia dla zdrowia ryb.
W akwakulturze wykorzystuje się różne źródła wody, takie jak woda studzienna (aktualnie są to studnie głębinowe), woda powierzchniowa ze zbiorników naturalnych (stawowa, rzeczna, jeziorowa, przybrzeżna), poprodukcyjna (zrzut wody z elektrociepłowni), komunalna – wodociągowa.
Woda studzienna jest ogólnie uznawana za najlepszą opcję dla systemów akwakultury. O jej wykorzystaniu decyduje kilka najważniejszych parametrów jakości, ocenianych przed wybudowaniem obiektu, tj. amoniak, żelazo, alkaliczność i zanieczyszczenia, takie jak pestycydy, metale ciężkie i inne toksyny. Woda w studni jest zazwyczaj pozbawiona jakiejkolwiek formy życia lub zanieczyszczeń chemicznych, ale jest to uwarunkowane jakością podłoża geologicznego. Woda z podłoża wapiennego jest wodą o wysokiej twardości i zasadowości, natomiast z podłoża granitowego ma niską twardość i zasadowość. Woda stojąca na ogół będzie pozbawiona tlenu i może zawierać inne rozpuszczalne gazy, takie jak dwutlenek węgla, azot i siarkowodór gazowy. Taka woda musi zostać napowietrzona lub odgazowana do poziomów nasycenia atmosfery zanim zostanie wprowadzona do hodowli. Inne rozpuszczone składniki, takie jak żelazo i magnez, mogą również powodować problemy zdrowotne u ryb. Napowietrzanie może pomóc tym składnikom wytrącić się z roztworu i powrócić do poziomu nietoksycznego dla ryb, w zależności od wieku i gatunku.