Zastosowanie bakterii probiotycznych Carnobacterium maltaromaticum w akwakulturze
Jacek Potorski, Iwona Gołaś
Katedra Mikrobiologii Środowiskowej, Wydział Nauk o Środowisku, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Światowe trendy w upowszechnianiu wiedzy, dotyczącej wysokiej wartości odżywczej i zdrowotnej mięsa rybiego, wpływają na coraz większe zapotrzebowanie na ryby pochodzące z różnych systemów akwakultur. Odpowiedzialnie przygotowana i praktykowana akwakultura może w znacznym stopniu przyczynić się do osiągnięcia bezpieczeństwa żywnościowego. Dotyczy to produkcji ryb w procesie zrównoważonym, zgodnym z ich środowiskiem naturalnym, wolnym od chemii i antybiotyków. Jednym z głównych czynników wpływających na dobrostan ryb hodowlanych jest pasza. Jej wartość odżywcza i jakość mikrobiologiczna gwarantują prawidłowy i efektywny przyrost biomasy ryb oraz bezpieczeństwo sanitarno-epidemiologiczne zarówno wszystkich organizmów wodnych, jak i całego środowiska wodnego (Petreska i in. 2013, Ramesh i in. 2013, Robertson i in. 2000). Od stycznia 2006 roku Unia Europejska, dyrektywą 1999/20/WE dotyczącą dodatków paszowych, wprowadziła całkowity zakaz stosowania w paszach dla zwierząt antybiotykowych stymulatorów wzrostu. Zalecane w programach żywienia zmiany powinny uwzględniać wzmacnianie naturalnej odporności oraz stabilizację korzystnej mikrobioty przewodu pokarmowego, poprzez stosowanie określonych pasz i dodatków paszowych, a także modyfikacje poziomu niektórych składników pokarmowych (Dyrektywa Rady 1999/20/WE). W żywieniu zwierząt, w tym również ryb, znalazły zastosowanie dodatki paszowe, wpływające na mikroorganizmy bytujące w przewodzie pokarmowym. Należą do nich: probiotyki, prebiotyki, synbiotyki, bakteriocyny, enzymy paszowe, zakwaszacze, konserwanty, zioła i minerały (Mohapatra i in. 2013, Wache i in. 2006). Ich współdziałanie wpływa korzystnie na ryby, umożliwiając rozwój w przewodzie pokarmowym mikroorganizmów, pochodzących z zadawanej paszy, bez negatywnego wpływu na mikrobiotę jelit gospodarzy (Allameh i in. 2017, Gatlin i in. 2006, Gatesoupe 2005, Andersson i in. 2001, Gibson i Roberfroid 1995). Synergistyczne współdziałanie różnych dodatków paszowych polega na przygotowaniu przez prebiotyki środowiska wewnętrznego gospodarza dla wzrostu i aktywności metabolicznej określonych szczepów bakterii probiotycznych. Procesy te dotyczą zarówno modulacji endogennej mikrobioty gospodarza, jak i stworzenia odpowiednich warunków pokarmowych, zapewniających przewagę dostarczanym bakteriom probiotycznym w stosunku do aktywności swoistej mikrobioty jelitowej gospodarza (Lauzon i in. 2014).