Polska akwakultura w 2017 roku na podstawie analizy kwestionariuszy statystycznych RRW-22. Część 2
Andrzej Lirski, Leszek Myszkowski
Zakład Rybactwa Stawowego, Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie
W poprzednim artykule (Komun. Ryb. 2018 (6)) autorzy przedstawili pierwszą część informacji zawartych w kwestionariuszach RRW-22, w tym podstawy prawne przeprowadzonych badań, przebieg zbierania kwestionariuszy statystycznych oraz wielkość produkcji ryb, skorupiaków i ikry ryb przeznaczonej do spożycia, wraz z uzyskanymi cenami jednostkowymi w 2017 roku. Podano wielkość produkcji dwóch podstawowych gatunków krajowej akwakultury, to jest karpi i pstrągów w poszczególnych województwach. Artykuł zawiera również wiadomości o produkcji materiału obsadowego i zarybieniowego zarówno w stawach, jak i w wylęgarniach i podchowalniach. Zaprezentowano wartość produkcji akwakultury w 2017 roku oraz wielkość zatrudnienia w przedsiębiorstwach akwakultury, w rozbiciu na poszczególne typy gospodarstw (niskointensywne, intensywne, mieszane, wylęgarniczo-narybkowe oraz inne).
W niniejszym artykule przedstawione są pozostałe, opracowane na podstawie badań statystycznych przy zastosowaniu kwestionariusza RRW-22, aspekty krajowej akwakultury w 2017 roku.
Polska od odzyskania niepodległości w 1918 roku jest użytkownikiem największych powierzchni stawów ziemnych w Europie. Liczbę otrzymanych kwestionariuszy RRW-22 w 2017 roku oraz reprezentowanej w nich powierzchni ewidencyjnej stawów ziemnych w poszczególnych województwach przedstawia tab. 1 oraz rys. 1.
Podobnie jak w poprzednich opracowaniach, dla oceny wiarygodności danych z RRW-22 na temat wielkości powierzchni stawowych wykorzystano informacje uzyskane z Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii. Według tych danych, 1 stycznia 2018 roku, powierzchnia ewidencyjna stawów ziemnych w Polsce wynosiła 84365 ha, zwiększając się w ciągu roku o 3521 ha. Powierzchnia ewidencyjna stawów wykazana w kwestionariuszach RRW-22 wyniosła 63618 ha, zwiększając się w tym samym okresie o 1476 ha.
Różnica powierzchni stawowych występująca pomiędzy rejestrami geodezyjnymi a danymi z RRW- 22 nie oznacza, że wyniki badań obciążone są dużym błędem, oznacza często nieprawidłowe klasyfikowanie gruntów. Dopiero od 1 stycznia 2002 roku w geodezyjnych zestawieniach zbiorczych wykazywane są użytki rolne o nazwie „grunty pod stawami” (Wsr), uprzednio klasyfikowane jako „wody śródlądowe stojące” (Ws), do których zaliczano także grunty pod wodami w jeziorach oraz zbiornikach nie zaliczonych do wód śródlądowych płynących (rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. – Dz.U.nr 38, poz.454). W 2015 r. w stosunku do poprzedniego roku w zestawieniach geodezyjnych przybyło 1 316 ha, w 2014 r. 2273 ha, w 2013 r. 2436, w 2012 r. 1561 ha, w 2011 roku 2203 ha, w 2010 roku 2420 ha. W 2016 roku po raz pierwszy w zestawieniach geodezyjnych powierzchnia ewidencyjna zmniejszyła się o 1527 ha. Rekordowy przyrost powierzchni, aż o 5509 ha odnotowano w 2009 roku, co było związane z rozpoczęciem naboru wniosków na działania wodnośrodowiskowe. Obligatoryjnym załącznikiem wniosku o płatność było potwierdzenie złożenia w Instytucie Rybactwa Śródlądowego wypełnionego kwestionariusza RRW-22. Wielu hodowców rozpoczęło wówczas zaniedbywane przez lata przeklasyfikowywanie niewłaściwie kategoryzowanych gruntów rolnych. Dlatego też przyrost powierzchni stawowych w zestawieniach Głównego Geodety Kraju zwykle nie wynika z budowy nowych stawów, lecz jest pochodną faktu, że w ewidencji gruntów w miejscu łąk, pastwisk, nieużytków, itp. obecnie funkcjonują stawy rybne, które zgodnie z rzeczywistością przeklasyfikowywano na grunty pod stawami. Informacje własne wskazują również na występujące jeszcze nieprawidłowe klasyfikowanie w zestawieniach geodezyjnych jako stawy (Wsr) niewielkich naturalnych zbiorników wodnych oraz zbiorników wodnych powstałych po wydobyciu żwiru, piasku, torfu itd.