Pierwszy sztuczny rozród jesiotra ostronosego w Polsce
Mirosław Szczepkowski, Ryszard Kolman, Bożena Szczepkowska, Michał Kozłowski, Iwona Piotrowska, Robert Banaszek, Leon Grabiński, Marek Suchodolski,
Maciej Kwiatkowski
Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza
Jesiotr ostronosy (Acipenser oxyrhinchus Mitchill) to największy przedstawiciel naszej ichtiofauny, osiągający masę ciała do 300 kg i długość ponad 3 m (Kolman i in. 2008). Gatunek ten zasiedlał wody Europy, tworząc populacje odbywające tarło w wielu rzekach uchodzących do Morza Bałtyckiego, m.in. w Dźwinie, Niemnie, Wiśle i Odrze. Od wielu dziesięcioleci był uważany w Europie za gatunek wymarły, a jego ostatnie osobniki odławiano w latach 90. XX wieku, m.in. u wybrzeży Estonii w okolicy wyspy Saaremy.
Populacje jesiotra ostronosego zachowały się natomiast w Ameryce Północnej, na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych i Kanady. Badania genetyczne przeprowadzone przez Ludwiga i in. (2002) wykazały, że populacja odbywająca rozród w rzece Św. Jana (Nowy Brunszwik, Kanada) zamieszkiwała także w zlewni Morza Bałtyckiego. W związku z tym w szeregu państw, m.in. w Niemczech, Polsce, Litwie i Łotwie rozpoczęto prace nad odtworzeniem tego gatunku właśnie w oparciu o populację z rzeki Świętego Jana. W Polsce ich prekursorem był prof. Ryszard Kolman z Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie (Kolman i Szczepkowski 2005). W ramach podjętych działań przeprowadzano m. in. sztuczny rozród ryb odławianych podczas wędrówek tarłowych w tej rzece (Szczepkowski i in. 2008), a pozyskany materiał transportowano do Europy. Został on wykorzystany do eksperymentalnych podchowów i pilotażowych zarybień. Na bazie tego materiału rozpoczęto tworzenie stada matecznego, które w przyszłości miało posłużyć do kontrolowanego rozrodu.
Jednym z miejsc, gdzie utrzymywane są jesiotry ostronose, jest Zakład Hodowli Ryb Jesiotrowatych w Pieczarkach. Pierwsze osobniki tego gatunku trafiły do nas w 2004 roku w postaci ikry. W następnych latach sprowadzano kolejne partie ikry i larw, które były przez cały czas podchowywane w basenach systemów recyrkulacyjnych. Podczas wszystkich tych prac okazało się, że jesiotr ostronosy jest niezwykle wymagającym obiektem badań, przysparzającym problemów na każdym etapie rozwoju (Kolman i in. 2012).