Wielkość i charakterystyka odłowów szczupaka w ujęciu wieloletnim
Arkadiusz Wołos
Zakład Bioekonomiki Rybactwa, Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza
W maju 2019 r. zebrał się w siedzibie IRS w Olsztynie zespół siedmiu specjalistów z różnych dziedzin rybactwa, akwakultury i wędkarstwa, aby wspólnie przedyskutować możliwość napisania i wydania monografii naukowej pt. „Szczupak”. Pomysłodawcą projektu była moja skromna osoba, gdyż jako redaktor świeżo wydanej przez nasze wydawnictwo świetnej monografii „Lipień”, i po błyskawicznej sprzedaży całego jej nakładu, wiedziałem, że równie, a nawet bardziej potrzebną i zapewne cieszącą się większym popytem czytelniczym byłaby książka o szczupaku, będącym jednym z kilku najważniejszych ze względów ekologicznych, gospodarczych i wędkarskich gatunków ryb. Na spotkaniu ustaliliśmy wstępny spis treści, udział w nim poszczególnych autorów, wstępne terminy nadsyłania rozdziałów, i teoretycznie prace nad nimi miały ruszyć, a wydanie monografii zaplanowaliśmy na koniec 2020 roku. Poprosiłem mojego dobrego kolegę Tadeusza Burniewicza (jeszcze z czasów, gdy w latach 80. parałem się rysunkiem satyrycznym), znanego artysty – malarza i projektanta elementów graficznych o zaprojektowanie okładki, którą rzeczywiście znakomicie wykonał (fot. 1).
Niestety, przy także wstępnej akceptacji autorów, my – naukowcy z instytutu, zdaliśmy sobie z czasem sprawę, że priorytetowym naszym celem nie może być na razie wielomiesięczna praca nad monografią, ale – w świetle obowiązujących reguł ewaluacji instytutów badawczych (tzw. reforma ministra Gowina, w której znaczenie monografii naukowych w instytutach takich jak IRS jest praktycznie marginalne) – zdobywanie punktów potrzebnych do jak najbardziej efektywnego przebrnięcia przez ewaluację. A te cenne punkty – niestety ze stratą dla części powinności ustawowych i statutowych instytutu (niegdyś nazywanego branżowym) – można osiągnąć tylko publikując prace naukowe w renomowanych czasopismach zagranicznych. Rok 2021, niestety, pozostał nam, członkom zespołu, na uciułanie bezcennych punktów za nowe publikacje naukowe. Przy okazji chcę podziękować tym Kolegom, którzy już przysłali mi pierwsze rozdziały, w tym zwłaszcza Staszkowi Ciosowi, który w naszym środowisku rybackim jest od lat bardzo cenionym autorem licznych opracowań książkowych, w tym współautorem wspomnianej monografii „Lipień”. Czy do tematu monografii „Szczupak” jeszcze wrócimy? Czy po ewaluacji, czy jeszcze w 2021 roku? Wobec powyższych uwag jestem tylko bardzo ostrożnym optymistą, i nie czekając na bardziej sprzyjające możliwości dalszej pracy nad monografią zdecydowałem się opublikować swój przygotowany wkład (z niewielkimi zmianami) na temat oficjalnych statystyk oraz badań ankietowych dotyczących odłowów rybackich i wędkarskich szczupaka w okresie 40 lat pracy Zakładu Bioekonomiki (wcześniej Ekonomiki) Rybactwa.