Potencjał i możliwości zastosowania konopi włóknistych w żywieniu ryb
Joanna Nowosad1,2, Łukasz Gil1,3, Maja Prusińska2, Michał K. Łuczyński1
1Dział Badawczo-Rozwojowy ChemProf, Olsztyn, Polska
2Zakład Ichtiologii, Hydrobiologii i Ekologii Wód, Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza – Państwowy Instytut Badawczy, Olsztyn, Polska
3Hakuey Gospodarstwo Rolne Łukasz Gil, Koty, Polska
Akwakultura jest bardzo ważną częścią rolnictwa. W Polsce dynamiczny rozwój tego sektora jest wynikiem rosnącego zapotrzebowania na produkty rybne, generuje zrównoważone wykorzystanie zasobów wodnych oraz rozwój lokalnej gospodarki. W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby obiektów hodowlanych oraz nowych gatunków wprowadzonych do produkcji akwakulturowych zarówno w Europie, jak i naszym kraju. Polska akwakultura obejmuje nie tylko hodowlę tradycyjnych gatunków ryb, takich jak karp czy pstrąg tęczowy, ale również produkcję ryb akwariowych ozdobnych, jak i krewetek (Gil 2009). Perspektywy dalszego rozwoju akwakultury obejmują poszukiwanie nowych technologii, rozwijanie zrównoważonych praktyk, a także poszukiwanie nowych rozwiązań dla przemysłu paszowego. Produkcja ryb karmionych komponentami pozyskanymi z roślin konopi siewnych (Cannabis sativa L.) może otworzyć nowe rynki, szczególnie wśród konsumentów poszukujących zdrowych i zrównoważonych produktów spożywczych (Kowalewski i in. 2012). Uprawa konopi przemysłowych zyskuje popularność na całym świecie, również w Polsce. W 2017 roku światowymi liderami w uprawie tego gatunku była Kanada (55,4 tys. ha), następnie Chiny (46,1 tys. ha), Francja (17,0 tys. ha) i Stany Zjednoczone (10,5 tys. ha) (Shahbandeh 2021). W Europie wciąż liderem pozostaje Francja, na terytorium której w 2021 roku uprawiono blisko 18 tys. ha konopi siewnych. W Polsce w tym samym roku pod uprawę tej rośliny przeznaczono 2,3 tys. ha użytków rolnych (Molak 2021). Uprawa konopi jako rośliny przemysłowej może być dla rolników alternatywą, co przyczynia się do dywersyfikacji produkcji rolnej. Wykorzystanie konopi w przemyśle paszowym daje wiele możliwości. W żywieniu różnych gatunków zwierząt mogą być stosowane nie tylko nasiona, ale również całe nadziemne części roślin, w tym łodygi i liście (Klir i in. 2019). Konopie są dobrym źródłem białka o odpowiednim składzie aminokwasów egzogennych oraz odznaczają się doskonałą strawnością. Ponadto hydrolizowane peptydy wykazują różne korzyści zdrowotne, takie jak działanie przeciwutleniające i hipoglikemiczne (Shen i in. 2021). Konopie są również źródłem cennych kwasów tłuszczowych, co w konsekwencji decyduje o ich zastosowaniu jako istotnego surowca w przemyśle paszowym.