Żywienie młodocianej troci wędrownej (Salmo trutta m. trutta) rybą paszową w okresie przedzarybieniowym – wpływ na stan kondycyjny i dobrostan materiału zarybieniowego
Zdzisław Zakęś1, Maciej Rożyński1, Piotr Gomułka2, Rafał Rożyński3,
Krystyna Demska-Zakęś2
1Zakład Akwakultury, Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza – PIB
2Katedra Ichtiologii i Akwakultury, Wydział Bioinżynierii Zwierząt, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
3Zakład Hodowli Ryb Łososiowatych, Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza – PIB
Wyniki badań dowodzą, że materiał zarybieniowy produkowany w obiektach intensywnej akwakultury, żywiony paszami komponowanymi, może być mniej witalny niż dzikie osobniki danego gatunku (Christie i in. 2014, Donadelli i in. 2015). W rezultacie efektywność zarybień wód otwartych tego rodzaju materiałem może być niezadowalająca. Zjawisko takie odnotowano u ryb łososiowatych, w tym u troci wędrownej (Salmo trutta m. trutta) (Czerniawski i in. 2011). Niską efektywność zarybień materiałem pochodzącym z akwakultury tłumaczy się jego śmiertelnością implikowaną zmianą diety (z paszy komponowanej na pokarm naturalny), behawioru żywieniowego i zanikiem instynktu drapieżniczego. Środkiem zaradczym skutkującym zwiększeniem witalności ryb może być ich renaturalizacja, polegająca na opracowaniu i wdrożeniu procedur kształtowania umiejętności zdobywania pokarmu naturalnego w okresie przed ich uwolnieniem do cieków naturalnych, jeszcze w obiekcie akwakultury (Krepski i Czerniawski 2019, Yang i in. 2020).
Zróżnicowane żywienie ryb jeszcze w podchowalni i wprowadzenie do diety żywego pokarmu (zooplankton, bentos, narybek) w tzw. okresie przedzarybieniowym może zmienić behawior żywieniowy i przyuczyć materiał zarybieniowy do zdobywania pokarmu naturalnego po jego uwolnieniu do wód otwartych (Donadelli i in. 2015). Podkreślić warto, że zastosowanie żywego pokarmu wpływa pozytywnie na mikrobiotę przewodu pokarmowego, a w rezultacie na trawienie, wykorzystanie składników odżywczych, status zdrowotny i przeżywalność materiału zarybieniowego (Hyvärinen i Rodewald 2013).
Odnotować warto, że prowadzone do tej pory badania dotyczące kształtowania zachowań żywieniowych koncentrowały się na analizie wpływu testowanych procedur renaturalizacji na wskaźniki hodowlane (wzrost, przeżywalność, kondycja) i behawior ryb (Czerniawski i in. 2015). Wiadomo jednak, że zmiana warunków podchowu, w tym żywienia może być istotnym czynnikiem stresotwórczym i wpływać na szeroko rozumiany dobrostan ryb. Bardziej kompleksową ocenę efektu aplikowania danej procedury na stan zdrowotny ryb pozwalają przeprowadzić analizy hematologiczne, biochemiczne i immunologiczne (Sopinka i in. 2016, Fazio 2019, Witeska i in. 2021). W prezentowanych badaniach oprócz wskaźników hodowlanych analizowano stan kondycyjny i zdrowotny młodocianej troci, której żywienie paszą komponowaną zastąpiono pokarmem naturalnym (rybą paszową).